Ok. 1237 r. z nadania książęcego Henryka Brodatego Opatów wraz z kilkunastoma wsiami przeszedł na własność biskupów lubuskich.
Od XV w. do utraty niepodległości Opatów był miejscem sejmików dawnego województwa sandomierskiego. Także tutaj, w XV w. odbywały się roki sądu ziemskiego dla okolicznej szlachty. Podczas najazdu Tatarów w 1502 r. gród został niemal całkowicie zniszczony. W 1514 r. dobra opatowskie kupił kanclerz wielki koronny Krzysztof Szydłowiecki. W tym czasie miasto zostało ufortyfikowane (z tego okresu zachowały się do dziś pozostałości murów miejskich z jedyną zachowaną bramą – Warszawską). Do 1864 r. pozostawało własnością prywatną w rekach różnych rodów magnackich.
W Opatowie zwiedziliśmy podziemną trasę i kolegiatę św. Marcina ze słynnym "lamentem opatowskim".
